Teknik Terimler

 

Motor Terimleri
 
Benzinli Motor: Havayakıt karışımı silindirlerin dışında meydana gelir ve ayrı bir kaynak (buji) tarafından ateşlenir.
 
Dizel Motor: Yanma karışımını silindir içinde oluşturur, bu tip motorda yakıt-hava karışımı kendi kendini ateşleyecek kadar sıcaktır.
 
Pistonlu Motor: En kullanışlı tiptir. Pistonlar yukarıya ve aşağıya doğru hareket ettirilir. Silindirinde sağlanan faydalı iş, krank mili tarafından torka dönüştürülür.
 
Enerji Yoğunluğu: (Ölçüm birimi olarak kWs/kg ile), bir yakıt veya enerji kaynağının kendi ağırlığı ile bağlantılı olarak depolayabildiği potansiyel iş miktarıdır. Kurşunlu akü 35 Ws/kg’lik, sodyum-kükürt aküsü 85 Ws/kg’lik, çinko-hava aküsü 200 Ws/kg’lik ve bildiğimiz benzin 13.000 Ws/kg veya 13 kWs/kg’lik bir enerji yoğunluğuna sahiptir.
 
Ateşleme Aralığı: Derece olarak ölçülür. Herhangi bir silindirde biten ateşleme ile diğerinde başlayan ateşleme arasındaki süreyi bildirir.
 
Ölü noktalar: Pistonların hareketleri boyunca ulaştıkları en alt ve en üst konumlardır.
 
Sıkıştırma Oranı: Şu şekilde hesaplanır: Piston alt ölü noktada iken yukarıda kalan tüm silindir hacminin, üst ölü nokta iken üstündeki silindir hacmine bölünmesi. Modern benzinli motorlarda sıkıştırma oranı 11:1’ken, dizel motorlarda bu oran 24:1’dir.
 
Silindir Gömlekli Motor: Burda pistonlar, motor bloğu ile direkt olarak temas etmezler. Gömlekler gerektiğinde kolayca tek tek değiştirilebilirler. Islak ve kuru silindir gömlek tipleri vardır. Islak gömlekler, motor bloğu içinde soğutma suyu ile direkt temastadırlar, kuru gömlekler blokta delinmiş deliklere preslenerek geçirilirler.
 
Sürekli Eksantrik Mili Kumandası: Hem emme eksantrik milinin, hem de egzoz eksantrik milinin üzerine, motor control ünitesinin kumandasına gore eksantrik millerini ayarlayan ayarlayıcılar yerleştirilmiştir. Devir sayısına, motor yüküne ve motor sıcaklığına bağlı olarak control ünitesi, eksantrik mili ayarına sürekli olarak kumanda eder.
 
Yağ Pompası: Tüm işletme durumlarında asgari birı basıncı muhafaza edecek ve böylece motorun tüm önemli parçalarının yağlanmasını sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.
 
Gaz Kelebeği: Emme manifold kesitini ve dolayısıyla hava akış hızını değiştirmek için açılır veya kapatılır. Bu, sürücünün motor devrini ve hızını control etme şeklidir.
 
Common- Rail Sistemi: Burada basınç oluşumu ve dizel enjeksiyonu ayrılmıştır. Ayrı duran bir pompa, silindirlere ait her bir enjektörle bağlantılı halde bulunan dağıtıcı hatta aynı seviyede basınç sağlar.
 
Beygir Gücü: Bir saniyede 75 kg’in bir metre yükseğe kaldırılmasıyla elde edilir. 1 beygir = (75 kg x 9.81 m/s2 x 1 m) / 1s = 735 W = 0.735 kW
 
Çekiş Sistemleri Terimleri
 
Motor: Aracın önünde uzunlamasına veya yatay aksın önünde veya arkasında bulunabilir. Kumanda edilen ön tekerleklerde çekiş biriminin ağırlığı sebebiyle, genellikle servo direksiyon gereklidir.
 
Sürekli Dört Teker Çekişi: Bir dağıtıcı diferansiyel yardımıyla ön ve arka aks devri eşitlenmelidir.
 
Sürücü Tarafından Devreye Sokulan Çekiş: Genellikle arazi araçlarında ve küçük otomobillerde yol tutuşuna yardımcı olmak amacıyla kullanılır. Çoğunlukla ön ve arka aks arasındaki devir eşitlenmesi için eleman kullanılmadığından, maliyeti daha düşüktür. Buna karşın kaygan zeminde güç aktarım (tahrik) sistemine aşırı yük getirmesi nedeniyle kullanımı sınırlıdır.
 
Aracın Sürüş Dinamik Konumu: Birçok kuvvet tarafından etkilenmektedir. Aracın uzunlamasına dinamiği örneğin sürüş ve sürtünme direncini, çekiş ve frenleme kuvvetini kapsar. Yanal dinamik ise örneğin virajlardaki merkezkaç kuvveti, ön veya arka aksın kayması olabilmektedir.
 
Haldex-Kavrama: Arka aks üzerinde bulunur. Yağ banyosunda hareket eden plakalı kavrama, giriş ve çıkış millerinin aynı devirde dönmemesi durumunda eksenel piston pompa sayesinde hidrolik olarak sıkışır.
 
Üniversal Mafsallar: Büyük dönme momentlerini aktarabilirler ve 15°’ye kadar birleşme açısına sahiptirler.
 
Kuru Mafsalların: Üretim maliyeti daha düşüktür, bakım gerektirmezler ve darbe emme elemanları olarak kullanılırlar. Birleşme açıları 5°’dir.
 
Tripod Mafsallar: (latince/yunanca “üç ayak” =Mafsalın Şekli) senkronize - kayabilen mafsallardır ve mafsallı miller ile aks millerinde kullanılır. 22°’ye kadar sapma açıları bulunur ve 30 mm’ye kadar eksenel uzamalara imkan tanır.
 
Kutu Mafsallar: Sapma açılarından (18°’ye kadar) bağımsız olarak akıcı bir hareket kabiliyetine sahiptir. 24 milimetreye kadar uzunluk değişikliklerini karşılayabilirler.
 
Küresel Mafsallar: 45°’ye kadar sapma açılarına sahiptir, ancak uzunluk değişikliklerini karşılayamazlar.
 
Vites Değiştirirken: Güç bağlantısı debriyaja basmak suretiyle kesintiye uğrar. Vites değiştirme işlemi sırasında dişliler farklı devirlerde döndüklerinden, senkronize edilirler, yani aynı devire getirilir.
 
Kademesiz Şanzıman: Daha hızlı, daha tutumlu ve daha konforlu sürüş sağlar. Daha hızlı, çünkü kimse bu kadar hızlı vites değiştiremez, daha tutumlu, çünkü tork konvertöre ihtiyaç yoktur ve daha konforlu, çünkü artık vites değiştirmek gerekmiyor.
 
 
Yürüyen Aksam Terimleri
 
ABS (Anti-lock Braking System): Kilitlenmeyen fren sistemi anlamına gelir. ABS fren durumunda her bir tekerleğin devir sayısındaki değişikliği bir kontrol ünitesi aracılığı ile denetleyen bir sistemdir. Dönüş sayısının ani düşmesi (örneğin kaygan zeminde fren yapma durumunda) ve tekerleğin kilitlenmesi durumunda kontrol ünitesi otomatik olarak fren basıncını düşürür. Tekerlek tekrar hızlanınca fren basıncını tekrar yükselterek tekerlek frenlenir.
 
ASR: Sistemi ön ve arka teker hız sensörlerinden gelen devir sayıları arasındaki farktan çekiş tekerleklerindeki patinajı (kaymayı) hesaplar. Tekerleklerden biri veya ikisi hızlanma esnasında patinaj yapma eğilimine girerse ASR sistemi tekerleklere aktarılan tork değerini azaltması için Enjeksiyon kontrol ünitesine sinyal göndererek, gaz kelebek motorunun kapatılması suretiyle motor freni uygular.
 
Mc Pherson Süspansiyon: Amortisör aynı zamanda tekerlek lokasyonunu (hareketli bağlantı) sağlamaktadır. Tekerlek lokasyonu, tekerleğin bağlandığı ve tekerleğin kontrollü hareketini sağlayan parçaları kapsar.
 
Sabit Aks: İki tekerlek sabit bir aks ile birbirine bağlanmıştır. Tekerleklerin yol ve yatıklık farklılıkları ortaya çıkmaz. Tek taraflı bir engelin geçilmesi sırasında aksın bütünü eğim kazanır ve böylece her iki tekerleğin de yatıklığı değişir. Sabit aks çekiş olarak kullanıldığında, çoğu zaman diferansiyel ve yürüyen aksam millerinin muhafazası olarak da görev görmektedir. Böylece hassas sürüş karakteristiği ve konfor özellikleri bulunmayan büyük, yaylanmayan bir kütle ortaya çıkar. Buna karşılık sabit akslar çok sağlamdır ve günümüzde sadece ticari araç alanında kullanılır.
 
Dört Kollu Bağımsız Arka Aks: Enlemesine kolları yerleşim düzeni nedeni ile arka tekerlekler yükten bağımsız olarak hafif kapanık dururlar ve mükemmel bir düz gidişi garanti ederler. Boylamasına bağlantı kolu hızlanma ve fren kuvvetlerini emer.
 
Stabilizatör: Kural olarak çelik veya çelik profilden yapılır. Dönme etkisine karşı gelirler. Bir uçtan karosere, diğer taraftan da yürüyen aksam parçalarına bağlanır. Ön veya arka aksta kullanılabilir.
 
Yatma: Karoserin viraj dönüşleri esnasında yana eğilmesi anlamına gelmektedir.
 
Havalı Süspansiyon: Aracın her iki aksta durduğu yüksekliği yük durumuna bağlı olmadan sabit bir seviyede tutar. Bunun için aks ve gövde (karoseri) arasındaki mesafe dört adet yükseklik sensörü üzerinden ölçülür. Olması gereken değerden bir sapma olduğu belirlenirse, bir kompresör solenoid valflerle hava miktarını değiştirir.
 
Hidrolik: Bu sistemler güç aktarımı için sıvı maddeleri (genellikle yağ) kullanır. Pnomatikte ise bu, gazların yardımıyla gerçekleşir.
 
Yükseklik Ayarlıyıcısı: Araç yüklü iken arka tarafın aşağı inmesini önler. Hidropnomatik süspansiyon elemanları amortisörlere bağlanmıştır ve yükten dolayı sıkışan piston kolunu genişletir. Böylece araç gövdesi tekrar düzgün yatay pozisyonunu alır.
 
Düzeltici kuvvetler: Direksiyon simidini bıraktıktan sonar tekerleklerin otomatik olarak düz doğrultuya dönmesini sağlar.
 
Yanal Destek: Yolda viraj dönüşü sırasında aracı virajın dış çizgisine doğru savuran merkezkaç kuvvetine karşı tekerleğin dayanma özelliğidir.
 
Hıza Bağlı Servo Direksiyon: Güç desteğini araç hızına ve direksiyon hareketine bağlı olarak değiştirir.
 
Westinghouse Sistemi: Frenleme sırasında pedal kuvvetini düşürür. Bunun için motorun emme manifoltundaki vakum kullanılır. Pnomatik ve hidrolik sistemler bulunmaktadır. Servo direksiyonlu araçlarda servo pompası fren amaçlı da kullanılabilir.
 
Fren Sıvısı: Hidrolik kuvvet aktarımını sağlar. Aşırı yüklenmelerde buhar kabarcık oluşumlarını engellemek için kaynama noktası mümkün olduğunca yüksek olmalıdır.
 
Yol Tutuş: Doğrusal kuvvetleri aktarabilme özelliğidir.
 
Suda Kızaklama: Su filminde tekerleğin yüzmesidir. Tekerlek yer ile olan temasını keser ve yola güç akışını iletemez.
 
Hafif Metal Jantlar: Çelik jantlara göre % 30 daha hafif alüminyumdan yapılmıştır. Magnezyumdan yapılan jantlar ise % 50 daha hafiftir. Özel üretim metodlar yıpranmayı minimum seviyeye düşürür.
 
Elektronik Gaz Pedalı: Artık çelik tel ve/veya kol tertibatı yoluyla çalışmaz. Sürücünün ayak komutlarını elektronik hassasiyeti ile aktarır.
 
Yanal İvmelenme Sensörü: Arac›n ağırlık merkezinin yakınında, sürücü koltuğunun altında bulunur. Yanal kuvvetlerin aracı etkileyip etkilemediğini veya ne kadar güçlü etkilediğini aktarır.
 
Savrulma Momenti: Aracı dik aksı etrafında çevirmeye çalışır. Özellikle aracın viraj dönüşü sırasında ortaya çıkar. Bu sırada aracın hızı veya virajın sertliği arttıkça, savrulma momenti de artar. Savrulma momenti daha büyük olursa, araç savrulur. 

 

 
OTOMOBİL ARA
 
SON DAKİKA HABERLERİ
 
 
 
 
Bugün 1 ziyaretçi (5 klik) kişi burdaydı!
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol