Benzinli motorlarda, yanma odasına sıkıştırılmış bulunan yakıt hava karışımının kıvılcımla yanmasını sağlar.
PARÇALARI
Akümülatör kontak anahtarı, endüksiyon bobini, distribütör platin, kondansatör, tevzi makarası ile buji ve buji kablolarından oluşur.
1. Akümülatör (Batarya): Elektrik enerjisini kimyasal enerjiye çevirerek depo eden ve gerektiğinde kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine çevirerek elektrik ihtiyacını karşılayan üreteçtir.
Görevleri;
a. Marş motorunun çalışması için gereken elektriği vermek
b. Işık ve özel alıcıları çalıştırmak,
Motor taşıtlarda marş motoru, ateşleme sistemi, aydınlatma sistemi, şarj sistemlerinin elektrik ihtiyacını karşıladığı gibi, korna , klima, silecekler, radyo vb. gibi çeşitli alıcılarında elektrik ihtiyacını karşılar.
Akümülatörün kısımları
Akümülatör kutusu, elemanlar, elektrolit, akü kutup başları,
• Akümülatör kutusu Asitten, etkilenmeyen sert plastikten yapılır.
• Elemanlar Pozitif (+) ve Negatif (-) Plakalarla yalıtkanlar (Seperatör) dan oluşur.
• Elektrolit: Saf su ve asit karışımından oluşan sıvıdır.
• Akü kutup başları: Akünün üzerinde kurşundan yapılmış pozitif (+) ve negatif (-) kutup başları vardır. Pozitif (t) kutup başı daha kalın ve hafif kahverengimsi renktedir.
2. Kontak Anahtarı : Döndürme hareketi ile devreyi açma - kapama (kesme )özelliği olan elektrikli anahtardır.
3. Endüksiyon Bobini:Akünün l2 voltluk akımın, 15-25 bin volta yükselten devre elemanıdır.
4. Distribütör içerisinde platin, kondansatör ve tevzi makarası bulunan devre elemanıdır.
Görevi ;Endiksüyon bobininde oluşan yüksek gerilimi (15-25 bin volt) ateşleme sırasına göre bujilere gönderir.
• Platin Açılıp kapanmak suretiyle bobinde yüksek gerilimin oluşmasına yardımcı olur.
• Kondansatör: Platinler açılıp kapandığında geçici olarak elektrik akımını depo ederek platinlerin meme yapmasını önler.
• Tevzi makarası Yüksek voltajın ateşleme sırasına göre bujilere dağıtılmasını Sağlar.
5. Bujiler: Distribütörden gelen yüksek voltaj ile sıkıştırılmış bulunan
benzin - hava karışımını ateşler
ATEŞLEME SİSTEMİNİN ÇALIŞMASI
Kontak açılıp marşa basıldığın da aküden gelen 12 voltluk akımı platinlerde devresini tamamlar. Platinlerin açılmasıyla endüksiyon bobininde yüksek gerilim 15-25 bin volt oluşur. oluşan yüksek gerilim bobin kulesindeki kablodan distribütöre gelir. Buradan tevzi makarasının yardımıyla ateşleme sırasına göre bujilere gönderilir ve benzin hava karışımı ateşlenmiş olur.
ELEKTRONİK ATEŞLEME SİSTEMİNİN TANITIMI
Elektronik ateşleme sisteminde distribütör ve endüksiyon bobininde bazı yapısal değişikler vardır bu sistem platin kullanılmamaktadır
Faydaları:
• Yanma daha iyi olduğundan, hava kirlenmesi de az olur.
• Motor daha randımanlı çalışır.
• Düzenli ateşlemeden dolayı tekleme çok aza iner.
• Platin ayarı sorunu ortadan kalkmış olur.
AKÜMÜLATÖRÜN BAKIM VE BASİT ARIZALARI
• Elektrolit Seviyesinin Kontrolü: Elektrolit seviyesi plakaların 1 cm üzerinde olacak şekilde saf su ile tamamlanır.
• Kutup başları oksitlenmiş ise, zımpara yapılarak temizlenmelidir. Sonra kablolar akünün kutup başlarına sıkıca takılmalıdır.
• Akümülatörün üzerinde toz ve pisliklerin birikmesine izin verilmeden sık sık temizlenmelidir. Bu pislikler akünün deşarj (boşalması) olmasına neden olacaktır. Bu temizlik ılık su ve temiz bir bezle yapılmalıdır.
• Alternatörlü araçlarda;
a. Elektrik kaynağı ile yapılacak onarımlarda kablo kutup başları sökülmelidir.
b. Akünün kutup başları ters bağlanmaması gerekir. Aksi halde diyotlar ve Konjektör (regülatör).arızalanır.
• Akümülatörde takviye işlemi
• Aküsü deşarj olmuş bir araçta, başka bir aracın aküsünden yararlanılarak marş yapılmasına takviye işlemi denir. Bunun için iki akü bir birine takviye kablolar ile bağlanmalıdır. Bu işlem (+) kutup (+) ya (-) kutup (-) ye gelecek şekilde paralel bağlantılı olmalıdır. Aracın 12 voltluk aküsüne; 12 voltluk takviye akü paralel bağlanarak takviye işlemi yapılmalıdır.
ÖNEMLİ: Dijital göstergeli araçlarda akü takviyesi yapılamaz. bu araçlar ile otomatik vitesli araçlar çekilerek - itilerek çalıştırılamaz.
• Kışın akümülatörün donmaması için akü tam şarj edilmelidir.
MOTOR ÇALIŞMAZKEN KONTAK ANAHTARININ ATEŞLEME DURUMUNDA AÇIK BIRAKILMASININ SAKINCASI
• Kontak anahtarı, çalışmayan motorlarda ateşleme durumunda açık bırakılırsa endüksiyon bobini ve platin yanar.
DİSTRİBÜTÖR
• Platin memesinin temizlenmesi :platin meme yapmışsa zımpara kağıdı ile temizlenmeli ve tekrar ayar edilmelidir. Ateşleme sisteminde; platin, avans ve buji ayarları aracın el kitabında önerildiği süre ve kilometrelerde kontrol edilmelidir.
• Yukarıda belirtilen ayarlar yanlış ise motor tekler, yakıt sarfiyatı artar ve egzozdan siyah renkte duman çıkar, motor çekişten düşer.
• Aracın el kitabına göre önerilen süre ve kilometrelerde buji ve platinde değiştirilmelidir
• Motor, marş yapıldığı halde çalışmıyorsa, ateşlemenin olup olmadığının kontrolü buji kıvılcımı ile anlaşılır. bunun için buji kabloların dan biri çıkartılır, motor gövdesine tornavida yardımıyla yaklaştırılır kıvılcım atlaması bakılır.
